Bergen op Zoom: rondom de Schelde-stad
De West-Brabantse stad Bergen op Zoom is niet alleen een fraaie en gezellige stad om te bezoeken, het is ook nog eens een knooppunt waar maar liefst vier LAW’s én het Streekpad Brabantse Wal bij elkaar komen. Dé ideale plek dus om een rondwandeling over gemarkeerde paden te maken. Impressie van 14,4 km’s in het zonnige zuidwesten.
Stay Okay Klavervelden, schilderachtig gelegen in de Brabantse bossen net buiten Bergen op Zoom is de plek waar het Grenslandpad (LAW11), de GR5 (Noordzee – Riviera) en het Floris V-pad (LAW 1-3) en de GR12 bij elkaar komen. Bijkomend voordeel: ze serveren hier ook nog eens uitstekende worteltaart en dito koffie. Een goed begin is het halve werk, dus we laten het ons smaken. Dan gaan we op pad, richting de binnenstad van Bergen op Zoom.
Zuidelijke sferen
We volgen de markering van het Grenslandpad, dat hier gelijk op gaat met de GR5. Via een paar buitenwijken gaan we al snel richting het centrum van de compacte stad. Door het tunneltje passeren we het NS-station Bergen op Zoom (handig als je met de trein komt, dan begin je gewoon hier!) en lopen zo naar het centrum. Eerste hoogtepunt: de Grote Markt. Hier vind je de grote kerk van Bergen op Zoom, die in de volksmond de Peperbus wordt genoemd. Maar ook het prachtige stadhuis uit 1619. Qua sfeer doet het hier eerder denken aan Antwerpen dan aan een Hollandse stad, en dat is niet zo gek: de grens met de zuiderburen is hier maar zo’n 25 km verderop.
Historische binnenstad
De terrassen op de grote markt zien er verleidelijk uit, maar we wandelen standvastig door, want er ligt nog ruim 11 km op ons te wachten. We wandelen langs het Markiezenhof, het enige hertogelijk stadspaleis van Nederland dat nog overeind staat. Nu is er het stadsmuseum en de VVV gevestigd. Hier stappen we over op het Streekpad Brabantse Wal. We kijken rond bij de Gevangenpoort, voormalig onderdeel van de oude stadswal dat ook dienst heeft gedaan als gevangenis. Dan zetten we koers richting het water: Bergen op Zoom is tenslotte de Schelde-stad. Niet voor niks draagt de stad in de carnavalsperiode de naam ‘Krabbegat’.
Binnenschelde
De stad had een complexe relatie met het water. Toen de Schelde nog open water was, kon het hier spoken en spoelde het water van de Noordzee tijdens stormen zo het land op. Reden om de stad verder landinwaarts te bouwen, met een gegraven verbinding naar de Schelde. Maar toen die geul dichtslibde verloor de haven van Bergen op Zoom aan belang. Anno 2020 is een deel van de Oosterschelde afgedamd en beschikt de stad over een zout meer. Op de omliggende landen (de Bergse Plaat) is een complete nieuwbouwwijk verrezen, compleet met winkels, een bioscoop, zwembad en horeca, gelegen aan het stadsstrand. De Bergenaren recreëren hier, maar gelukkig is er aan de randen ook plaats voor natuur en rust. Zwanen, meeuwen, duiven, kauwen en andere vogels delen hier gebroederlijk de oevers en rietkragen.
Omhoog
Het Streekpad draagt niet voor niets de naam Brabantse Wal. Het loopt door het gebied waar je met eigen ogen de overgang van het Zeeuwse laagland naar het Brabantse hoogland kunt zien. Via een slingerend pad dat, deels over vlonders, de loop van de Molenbeek volgt, lopen we richting het hoger gelegen land dat verderop in het landschap oprijst. Diezelfde Molenbeek slingert door een tot natuurgebied omgetoverde weide, waar een paar grote grazers de boel kort houden. Tenminste, nu even niet. Vanwege de warmte zoeken ze verkoeling door te gaan pootje baden in de wijd uitwaaierende beek. Na de Molenbeek en de badderende koeien moeten we er aan geloven en beginnen we de ‘beklimming’ van de wal.
Schaduwrijke bossen
We stappen over op het Grenslandpad en steken snelweg A4 via een viaduct over. Via het gehucht Heimolen belanden we in de schaduwrijke bossen die zich hier uitstrekken van Bergen op Zoom tot aan de Belgische grens, her en der onderbroken door dorpen als Woensdrecht, Hoogerheide en grensdorp Putten; dorpen die ook worden aangedaan door het Streekpad. Maar niet vandaag! Wij zoeken onze weg langs beukenlanen, heidevelden en zandverstuivingen, terug naar Stay Okay Klavervelden. Daar wacht de auto op ons, plus een terras met aangename verkoelingen. Welverdiend na ons ‘rondje’ Bergen op Zoom!
Praktisch:
Zuidelijke sferen
We volgen de markering van het Grenslandpad, dat hier gelijk op gaat met de GR5. Via een paar buitenwijken gaan we al snel richting het centrum van de compacte stad. Door het tunneltje passeren we het NS-station Bergen op Zoom (handig als je met de trein komt, dan begin je gewoon hier!) en lopen zo naar het centrum. Eerste hoogtepunt: de Grote Markt. Hier vind je de grote kerk van Bergen op Zoom, die in de volksmond de Peperbus wordt genoemd. Maar ook het prachtige stadhuis uit 1619. Qua sfeer doet het hier eerder denken aan Antwerpen dan aan een Hollandse stad, en dat is niet zo gek: de grens met de zuiderburen is hier maar zo’n 25 km verderop.
Historische binnenstad
De terrassen op de grote markt zien er verleidelijk uit, maar we wandelen standvastig door, want er ligt nog ruim 11 km op ons te wachten. We wandelen langs het Markiezenhof, het enige hertogelijk stadspaleis van Nederland dat nog overeind staat. Nu is er het stadsmuseum en de VVV gevestigd. Hier stappen we over op het Streekpad Brabantse Wal. We kijken rond bij de Gevangenpoort, voormalig onderdeel van de oude stadswal dat ook dienst heeft gedaan als gevangenis. Dan zetten we koers richting het water: Bergen op Zoom is tenslotte de Schelde-stad. Niet voor niks draagt de stad in de carnavalsperiode de naam ‘Krabbegat’.
Binnenschelde
De stad had een complexe relatie met het water. Toen de Schelde nog open water was, kon het hier spoken en spoelde het water van de Noordzee tijdens stormen zo het land op. Reden om de stad verder landinwaarts te bouwen, met een gegraven verbinding naar de Schelde. Maar toen die geul dichtslibde verloor de haven van Bergen op Zoom aan belang. Anno 2020 is een deel van de Oosterschelde afgedamd en beschikt de stad over een zout meer. Op de omliggende landen (de Bergse Plaat) is een complete nieuwbouwwijk verrezen, compleet met winkels, een bioscoop, zwembad en horeca, gelegen aan het stadsstrand. De Bergenaren recreëren hier, maar gelukkig is er aan de randen ook plaats voor natuur en rust. Zwanen, meeuwen, duiven, kauwen en andere vogels delen hier gebroederlijk de oevers en rietkragen.
Omhoog
Het Streekpad draagt niet voor niets de naam Brabantse Wal. Het loopt door het gebied waar je met eigen ogen de overgang van het Zeeuwse laagland naar het Brabantse hoogland kunt zien. Via een slingerend pad dat, deels over vlonders, de loop van de Molenbeek volgt, lopen we richting het hoger gelegen land dat verderop in het landschap oprijst. Diezelfde Molenbeek slingert door een tot natuurgebied omgetoverde weide, waar een paar grote grazers de boel kort houden. Tenminste, nu even niet. Vanwege de warmte zoeken ze verkoeling door te gaan pootje baden in de wijd uitwaaierende beek. Na de Molenbeek en de badderende koeien moeten we er aan geloven en beginnen we de ‘beklimming’ van de wal.
Schaduwrijke bossen
We stappen over op het Grenslandpad en steken snelweg A4 via een viaduct over. Via het gehucht Heimolen belanden we in de schaduwrijke bossen die zich hier uitstrekken van Bergen op Zoom tot aan de Belgische grens, her en der onderbroken door dorpen als Woensdrecht, Hoogerheide en grensdorp Putten; dorpen die ook worden aangedaan door het Streekpad. Maar niet vandaag! Wij zoeken onze weg langs beukenlanen, heidevelden en zandverstuivingen, terug naar Stay Okay Klavervelden. Daar wacht de auto op ons, plus een terras met aangename verkoelingen. Welverdiend na ons ‘rondje’ Bergen op Zoom!
Praktisch:
Deze rondwandeling vanuit Klavervelden bij Bergen op Zoom komt uit de gids Streekpad 17, De Brabantse wal.
Niet alleen bij Bergen op Zoom kun je een mooie rondwandeling over gemarkeerde LAW's en Streekpaden maken. Dat is in heel veel regio's mogelijk. Kijk hier naar onze suggesties.
