Wandelen over de laatste etappe van het Westerborkpad
Het is bijna 4 en 5 mei, de tijd van het herdenken van de oorlogsslachtoffers en het vieren van de bevrijding. Het Westerborkpad (340 kilometer) is een wandel- en bezinningsroute die in het teken staat van dit thema. De route loopt van de Hollandsche schouwburg in Amsterdam, tijdens de oorlog een verzamelplaats voor joden, naar het Nationaal Monument in Kamp Westerbork. Deze laatste etappe volgt het spoortraject waarlangs duizenden joden zijn getransporteerd naar de verschillende vernietigingskampen.
Van Hooghalen naar Kamp Westerbork
Op de heenweg wandel ik etappe 29 van het Westerborkpad. Het hele Westerborkpad is wit-rood gemarkeerd (in één richting). Vanaf het busstation in Hooghalen loop je eerst door het dorp en steek je de spoorlijn Zwolle - Groningen over. Dan ga je het bos in waar een chaletpark is gelegen. Aan het eind van dit park, waar de weg linksaf gaat en de wandeling rechtdoor, staat het eerste gedenkteken. Het is een rechtopstaande spoorbiels met een bordje erop met een datum waarop een transport plaatsvond naar een vernietigingskamp. Het aantal mensen dat deel uitmaakte van dit transport staat er ook bij en dat maakt dat je je er iets bij kunt voorstellen. Langs de route tot Kamp Westerbork zullen nog tientallen van deze bordjes volgen en vaak is het aantal vermelde personen veel hoger dan op het eerste bordje.
Na Hooghalen loop je naar Kamp Westerbork. Op de parkeerplaats bij het Herinneringscentrum Westerbork, waar tentoonstellingen en activiteiten worden georganiseerd, staan behalve auto's ook enkele bussen geparkeerd. Die blijken enkele schoolklassen te hebben vervoerd die op bezoek zijn in het kamp. Vanaf de parkeerplaats is het nog bijna 3 km naar het kampterrein. Op de splitsing links aanhouden (fietspad), want anders loop je wel over een fijn pad door het bos, maar kom je niet bij het kamp. De spoorbielzen met bordjes blijven je vergezellen totdat je bij het kamp aankomt. Op het terrein van het kamp staan verschillende objecten die een beeld geven van hoe het er toen aan toe ging: een treinwagon, een barak, de aardappelkelder en verschillende uitvergrote foto's van toen. Ook staan er geluidspalen waaruit een toelichting klinkt. Je kunt hier wat tijd doorbrengen en stil staan bij de gebeurtenissen van toen.
Nationaal Monument
Aan de rand van het park bevindt zich het Nationaal Monument Westerbork. Dit staat sinds mei 1970 op de plek waar de spoorlijn van Hooghalen naar het kamp eindigde. Het monument bestaat uit een negentig meter lange spoorrails met omhoog gekrulde uiteinden, die de wanhoop symboliseren. De rails ligt op 93 bielzen, die verwijzen naar het aantal transporten dat vanuit kamp Westerbork vertrok. De vier losse biezen symboliseren transporten die elders vanuit Nederland vertrokken. Aan het einde van de rails staat een muur van Drentse zwerfkeien met daarvoor het originele stootblok.
Suggestie van Wandelnet: Op drie kilometer van het voormalige kampterrein ligt het Herinneringscentrum Kamp Westerbork. Hier kun je eventueel ook het herinneringsspeldje en de oorkonde krijgen. In het museum leer je alles over de geschiedenis van kamp Westerbork. Het kampterrein en het museum zijn met elkaar verbonden door educatieve wandelroutes. Vanaf het museum gaat er ook een bus naar Hooghalen.
Terug naar Hooghalen
Vanaf Kamp Westerbork is er geen openbaar vervoer (behalve de pendelbus naar de parkeerplaats), dus ik loop weer terug naar Hooghalen. Op de terugweg neem ik het wandelpad dat aangegeven is met groene paaltjes, veel fijner voor de wandelaar en het loopt langs een open terrein in de Boswachterij Hooghalen. Er is zelfs een stukje vlonderpad aangelegd over een plasje waar ook veenpluis groeit.
Terug bij de parkeerplaats van het kamp, pik ik de paarse paaltjes van de rondwandeling van het Drents Landschap op. Deze voeren je door het boomheidelandschap van het Groote Zand. Een golvend landschap dat dit reliëf te danken heeft aan de stuifduinen. Al snel hoor ik de herkenbare geluiden van raven, maar zien doe ik ze niet. Aan het eind van het rondje kom je over een zandweg die op lagere plekken is opgehoogd tot een dijkje. Deze zandweg is het oude tracé van het spoorlijntje Beilen - Assen naar Kamp Westerbork, waarover de transporten vertrokken richting de vernietigingskampen.
Als ik de inmiddels bekende spoorbielzen met bordjes weer aantref, sla ik rechtsaf en loop terug via het chaletpark naar Hooghalen, alwaar zich diverse horecagelegenheden bevinden. In totaal is deze wandeling dan toch zo'n 15 km lang geworden.
Wil je ook van Hooghalen naar Kamp Westerbork wandelen?
