Wandelen met Het Zuid-Hollands Landschap
In elke provincie van Nederland is een ‘Landschap’ actief met het doel het Nederlandse landschap, natuur en cultuurhistorisch erfgoed te beschermen, beheren en ontwikkelen. In 2024 publiceren we elke maand een blog over één van de Landschappen, na een gesprek met een medewerk(st)er van de stichting. Zo ontdekken we op welke manier de organisaties bijdragen aan de mogelijkheden voor wandelen. Na Het Drentse Landschap dat we in januari belichtten, volgt nu Stichting Het Zuid-Hollands Landschap.
Zonneharp in het bos © Zuid-Hollands Landschap
Zuid-Hollands Landschap
Na vele weken van regen is het tijdens de afspraak eindelijk mooi helder winterweer. Boswachter Melanie Oey heeft me uitgenodigd in het Keukenhofbosch. We starten vroeg in de ochtend en genieten van de opkomende zon door de bomen. Het is één van de vele natuurgebieden die het, dit jaar al negentig jaar bestaande, Zuid-Hollands Landschap beheert. Het Zuid-Hollands Landschap heeft meer dan 120 natuurgebieden in beheer, totaal ruim 4700 hectare. In Zuid-Holland is slechts 8% van de oppervlakte natuur, het laagste percentage in Nederland, vertelt Melanie. De ambitie is om minstens 10% van de provincie weer natuur te maken. Die doelstelling kan worden bereikt door nieuwe terreinen aan te kopen en bestaande gebieden uit te breiden. Dat geld komt van de vele donateurs, fondsen en instellingen. In deze provincie met een hoge bevolkingsdichtheid en verstedelijking is de natuur hier behoorlijk versnipperd, en dat proberen we te veranderen.
Melanie Oey in het Keukenhofbosch © Ernst Koningsveld
Vrijwilligers
Meer dan 400 vrijwilligers helpen het Zuid-Hollands Landschap om alle klussen die er zijn uit te voeren. Zij zorgen er onder andere voor dat wandelpaden begaanbaar zijn en blijven, vervangen brugplankjes, knotten wilgen, ruimen zwerfafval en onderhouden de bewegwijzering en markering van wandelpaden. In sommige gebieden, zoals Nieuw Leeuwenhorst bij Noordwijkerhout, zijn ook zogenoemde cliëntgroepen actief in het beheer; dat zijn mensen met een extra uitdaging die dit werk als dagbesteding doen.
Wandelen in de gebieden
De meeste terreinen zijn opengesteld voor wandelaars op wegen en paden. Enkele kwetsbare gebieden zijn afgesloten, waarin dieren, planten en hun leefomgeving worden beschermd om de biodiversiteit te behouden. Sommige gebieden zijn afgesloten tijdens het broedseizoen om nesten en rustplaatsen van vogels te beschermen.
Wandelroute van het Zuid-Hollands Landschap © Ernst Koningsveld
Het Zuid-Hollands Landschap heeft in al haar opengestelde gebieden wandelroutes voorzien van routemarkeringen. Soms is het even zoeken naar een markering, maar een natuurgebied vol bebording is niet het streefbeeld. Via zhl.nl/routes is het dan ook praktisch om vooraf een digitale wandelroute aan te vragen. Hiermee wordt papierverspilling voorkomen, de route is altijd actueel en geschikt voor mobiel met gpx bestanden.
Het beleven van de natuur is een van de belangrijkste doelen van het Zuid-Hollands Landschap. “Onbekend maakt onbemind” aldus Melanie. Op de vraag of het landschap ook ‘last’ heeft van bezoekers, antwoordt Melanie: “Dat valt mee en de meeste wandelaars genieten van de natuur. Hier en daar vinden we zwerfvuil, en er zijn bezoekers die op de parkeerplaatsen grofvuil storten. Dat is natuurlijk niet de bedoeling; daar zijn afvalstations voor bedoeld.”
Laarzenpad in natuurterrein Wassergeest © Ernst Koningsveld
Soms bewust rommelig
We lopen nog even een stukje van het laarzenpad in het aangrenzende natuurterrein Wassergeest, ook in beheer van ZHL. Normaal is het hier erg drassig en modderig, maar nu is de bovenlaag stijf bevroren. Melanie vertelt: “We krijgen nogal eens de opmerking dat dit zo’n rommelig stuk is. Maar we laten bewust omgevallen of omgehakt hout liggen. Dood hout is immers ontzettend belangrijk voor de biodiversiteit. Je zou het niet zeggen, maar juist daar krioelt het van leven.” We zien twee ooievaars in het weiland voedsel zoeken, terwijl een reiger op minder dan 5 meter afstand tussen het ijs ook aan het scharrelen is naar een hapje. Onder het prachtige geluid van een grote bonte specht ronden we onze wandeling af, terwijl we nog wat zwerfvuil opruimen bij de parkeerplaats.