_{De Borkense Baan © Luuk Gijselhart}

1. Borkense Baan, Nonnenven en Vlasoven

Etappe 5 en dagwandeling E zijn zeker een aanrader. Met als hoogtepunten tijdens deze wandeling de Borkense Baan, het ecologisch waardevolle Nonnenven en de historische Vlasoven te Veene.

Borkense Baan

Etappe 5 en dagwandeling E passeren de Borkense Baan, een verlaten spoorlijn die haar naam dankt aan de stad Borken in Duitsland net over de grens bij Winterswijk. Deze spoorlijn liep vanaf 1880 van Winterswijk naar het Ruhrgebied en was ongeveer 60 km lang. Weliswaar deden de treinen ook Borken aan, maar dit was niet eindstation. Het was voornamelijk steenkool dat uit het Ruhrgebied per trein hier ons land binnenkwam. Op de terugweg nam men dan weer hout voor de mijnen, slachtvee e.d. mee. Toen in de jaren zestig het aardgas steeds meer de steenkool verdrong, werd het kolenvervoer per trein ook steeds minder. In 1974 reden er dagelijks nog een paar goederentreinen naar Winterswijk, maar dat was in 1979 definitief afgelopen. Er is nu een langgerekt natuurgebied van 4 km over dat in beheer is bij Het Geldersch Landschap en Kasteelen. Op het uit zand en grind bestaande talud komen diverse bijzondere planten voor. Reptielen als de zandhagedis gebruiken het grindbed om zich op te warmen. Rond de oude spoorbaan leven ca. 25 soorten dagvlinders.

Nonnenven

Ook in het dichtbij gelegen Nonnenven, een ecologisch waardevol ven- en heidegebied, komen veel vlinders voor. Ook de schrale graslandjes langs de spoorbaan zijn soortenrijk. Hier groeien gevlekte orchis, moeraskartelblad, vetblad en zonnedauw. In een van de poelen groeit het vleesetende waterplantje gewoon blaasjeskruid. Dat vangt met vangblaasjes watervlooien en ander zoetwaterplankton. Er staat een informatiepaneel.

Vlasoven

Een klein stukje verder vlak langs dezelfde routes (nabij de Veenweg) vind je de Vlasoven te Veene. Deze staat sinds kort weer op de oorspronkelijke plek en is een van de twee bekende vlasovens in Nederland. De andere staat in het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem. De vlasoven is omstreeks 1825 gebouwd en tot circa 1890 in gebruik geweest om het vlas te drogen. In de tussentijd heeft de vlasoven bij boerderij Lutje Kössink gestaan aan de Kremerweg (etappe 4 en dagwandeling C komen daarlangs), maar na 50 jaar is de oven teruggeplaatst nabij de oorspronkelijk plek (www.vlasoventeveene.nl).

Bekijk etappe 5Bekijk Dagwandeling E

_{De vlasoven nabij de Veenweg © Tienke Brouwer}

2. Scholtenboerderij Roerdinkhof

Aan een ander deel van etappe 5 en dagwandeling E ligt scholtenboerderij Roerdinkhof. Al in 1225 wordt het Roerdink genoemd en de boerderij hoorde in de Middeleeuwen onder de heren van Bredevoort, die een scholtenboer hadden benoemd voor de scholtenboerderij Roerdink. In de hoogtijdagen woonden wel 86 horigen op het landgoed, de meesten in pachtboerderijen. De landheer van de boerderij was familie van het rijke, adellijke Hof van Gelre en woonde zelf ergens anders. Het was met afstand het grootste scholtengoed in Oost-Nederland. Op het erf staat ook een oude “schoppe” oftewel schuur. Deze is waarschijnlijk de oudste schuur van Nederland en stamt uit 1544. In deze gerestaureerde schuur is tegenwoordig een restaurant gevestigd, en tevens bevinden zich op het terrein een hotel, mini-camping, vakantiehuisje en groepsaccommodatie (www.roerdinkhof.nl).

Bekijk etappe 5Bekijk Dagwandeling E

_{Scholtenboerderij Roerdink © Luuk Gijselhart} 

3. Boven-Slinge, Bekendelle en Watermolen Berenschot

In dagwandeling E ligt de Boven-Slinge. Deze wordt bij Winterswijk de grootste min of meer natuurlijke beek in het Nationaal Landschap Winterswijk. De beek ontspringt in Duitsland. In tegenstelling tot in Duitsland heeft de beek hier nog haar meer natuurlijke kronkelige loop behouden. Net als de andere beken hier stroomt de Boven-Slinge door beekbossen. Door de zachte bodem heeft de beek zich soms wel meer dan een meter ingesneden. De steile wanden zijn heel geschikt voor de ijsvogel en er is een zeer rijke vegetatie. De Boven-Slinge stroomt o.a. door Bekendelle, een Natura 2000-gebied, een soortenrijk loofbos en moerasbos.

Langs de Boven-Slinge ligt Berenschot’s Watermolen. Zowel dagwandeling E als F komen hier langs. In de eeuwenoude watermolen is nu een restaurant gevestigd, maar eerder was het een korenmolen. De heer Adriaen van Eerde tot Pleckenpol liet in 1652 twee molens bouwen: de korenmolen en een oliemolen aan de andere kant van het water. En een woonhuis voor de molenaar. Het hoorde allemaal bij Havezate Plekenpol. Op de plek waar nu de “Schoppe” (schuur) staat heeft begin 19e eeuw ook nog een windmolen gestaan. Zo kon men altijd doormalen, ook als het water in de beek laag stond. De watermolen is tot 1960 in bedrijf geweest en in 1987 is de productie van de maalderij helemaal stopgezet. Na grondige renovaties is veel in oude staat hersteld. De oude werktuigen en gereedschappen staan er nog en de maalderij kan draaien en werken (www.berenschotswatermolen.nl).

Bekijk Dagwandeling EBekijk Dagwandeling F

_{Watermolen Berenschot © Steven van de Brand}

4. Bredevoort

Het eind-/beginpunt van etappe 1 en 2 is Bredevoort. Winterswijk is nu het grootste dorp van de oostelijke Achterhoek, maar in de Middeleeuwen was Bredevoort het belangrijkste stadje. Toen woonden er borgmannen in het vestingstadje, die de verdedigers waren van het kasteel van Bredevoort. De heren van Bredevoort maakten van de vroegere voorburcht een vesting die van 1326 tot 1795 de hoofdstad was van de Heerlijkheid Bredevoort. Nu staat het charmante stadje met middeleeuws centrum vooral bekend om zijn boeken (boekenstad), kunst, geschiedenis, ambacht en muziek.

Bekijk etappe 1Bekijk etappe 2

_{Smalle straatjes in Bredevoort © Steven van de Brand}

5. Het Korenburgerveen

Dagwandelingen A en F van het Scholtenpad lopen door het Korenburgerveen. Dit is een heel bijzonder stukje natuur. Samen met het Meddosche Veen is dit een van de laatste hoogveenrestanten van Nederland. De beheerder doet verwoede pogingen om het gebied nat te houden en zo dit hoogveengebied met zeldzame flora en fauna te behouden. De route loopt, gedeeltelijk met vlonders, door het deel van het gebied dat in het verleden nog weiland was. Een aantal jaren geleden is het toegevoegd aan het Korenburgerveen en is daar ook hoogveen ontstaan. In elk jaargetijde ziet het er hier heel anders uit, wat het tot een bijzonder gebied maakt. In de droge zomers van een paar jaar geleden was er helemaal geen water meer. Afgelopen winter stond het wandelpad (gedeeltelijk) onder water en was wandelen hier niet mogelijk. Verschillende soorten vogels zijn hier te zien, waaronder ook de kraanvogels die in het centrale deel van het Korenburgerveen broeden. Je kunt de rondwandelingen starten bij het station van Winterswijk.

Bekijk Dagwandeling ABekijk Dagwandeling F

_{Wandelpad door het Korenburgerveen © Jannie Otten}