_{Laura Steigenga en Bert Landman van It Fryske Gea © Marleen Lekkerkerk}

Op een dag dat het in bijna heel Nederland regent behalve in Friesland, verken ik alvast op de fiets de omgeving van de Alde Feanen, een groot laagveengebied in Midden-Friesland van bijna 2500 hectare. Alde Feanen is één van de grootste moerasgebieden in West-Europa. Het bestaat uit een afwisselend landschap van meren, rietlanden en moerasbossen. 's Middags begeef ik mij naar Earnewâld (Eernewoude), waar It Fryske Gea onlangs een nieuw informatiepunt heeft geopend (het oude bezoekerscentrum aan de andere kant van het water bestaat niet meer). Als wandelaar kun je hier terecht voor informatie over het gebied, routes en excursies. Het is tevens de werkplek van de medewerkers van It Fryske Gea die zich bezig houden met voorlichting en educatie.

Fryslân

Bij het informatiepunt aangekomen, word ik hartelijk ontvangen door Mariët de Langen, hoofd communicatie a.i., Laura Steigenga, medewerker voorlichting & educatie, en Bert Landman, die zichzelf in de eerste plaats gastheer noemt, vervolgens toezichthouder en als het niet anders kan, treedt hij ook op als BOA. Zij vertellen mij eerst iets meer over deze Friese Landschapsorganisatie.

Belangrijk is dat It Fryske Gea geen stichting is (met beschermers), zoals de meeste andere Landschappen, maar een vereniging (met leden). Daar is bewust voor gekozen, want zo worden zoveel mogelijk mensen bij natuurbescherming betrokken en leden hebben meestal een sterkere binding met de organisatie en ook een stem in het beleid. It Fryske Gea telt inmiddels ruim 30.000 leden (dit kunnen ook gezinslidmaatschappen zijn). De vereniging wordt geleid door een bestuur en commissies die uit vrijwillige medewerkers bestaan, en bestaat uit vier afdelingen met elk een hoofd. Er zijn in totaal zo'n 350 vrijwillige medewerkers actief, vooral in het beheer, inventarisatie en educatie.

It Fryske Gea is een van de grotere Landschappen met zo'n 21.000 hectare natuur in beheer, verdeeld over 63 gebieden. Wanneer een erfgoed-object, zoals een molen of een boerderij een meerwaarde heeft in een bepaald gebied, wordt deze ook in beheer genomen wanneer de gelegenheid zich voordoet.

_{Uitzicht vanaf de uitkijktoren in It Wikelslân © Laura Steigenga}

Educatie

Vanuit het Informatiepunt Alde Feanen worden educatieve activiteiten georganiseerd, waaronder rugzakroutes voor kinderen. Ze krijgen dan een rugzakje mee met allerlei materiaal om natuuropdrachtjes mee te doen. En hiervandaan wordt ook de natuureducatie voor twee gemeenten verzorgd.

In het deelgebied It Wikelslân is net een nieuw actief en leerzaam uitje voor de hele familie ontwikkeld: boswachter Ûle's QR-Avonturenroute (4 km). Onderweg kom je meerdere QR-codes tegen, en als je die scant, verschijnt er een korte video waarin iets wordt verteld over het gebied, de planten en de dieren. Ook krijg je een leuk opdrachtje om op een avontuurlijke manier de natuur te beleven.

_{Laura demonstreert de werking van een QR-code © Marleen Lekkerkerk}

Wandelen

In de gebieden van It Fryske Gea zijn 37 gemarkeerde wandelroutes uitgezet, in totaal zo'n 170 km lang. Je kunt ze vinden op de website bij de natuurroutes. Daar kun je wandelfolders downloaden waarin naast een kaart ook veel informatie staat over de toegankelijkheid, het landschap, de natuur en wat je verder nog tegenkomt. Dit zijn niet alleen korte ommetjes; de rode route door de Lendevallei is bijvoorbeeld 15 km lang.

Bij de activiteiten staan de begeleide excursies voor jong en oud die de komende tijd worden gehouden. Het is erg leuk om op pad te gaan met een vrijwillige natuurgids die het gebied goed kent en hierover, en over het werk van It Fryske Gea om het te beschermen, te behouden en te ontwikkelen, enthousiast vertelt. Dit zijn niet alleen wandelexcursies, maar ook vaarexcursies met een volledig elektrische rondvaartboot. Leuk om te combineren met een wandeling!

Alde Feanen

We lopen met z'n vieren vanuit het informatiepunt het gebied in. Even oversteken en je bent er zo. We proberen enkele QR-codes uit en ik bewonder het landschap en de planten die er groeien. Er zijn veel pachters betrokken bij het beheer van het gebied, waaronder enkele riettelers. Zij oogsten niet alleen het riet, maar zorgen ook dat het gebied niet verruigt d.w.z. dat zij voorkomen dat er te veel boompjes in gaan groeien. Ook de paden zijn soms in pacht uitgegeven. Als het gebied het toelaat, kun je pony's op je pad tegenkomen die het gras kort houden, een vorm van natuurlijk onderhoud.

De bewoners van Earnewâld wilden graag een ommetje vanuit het dorp en zo is het 'Kuierpaad' ontstaan. Dit is een aansluiting op de wandelroute van 5 km in It Wikelslân. De bewoners onderhouden het pad zelf en zijn er erg blij mee. Op deze manier kun je je wandeling afsluiten met een ijsje of drankje op een van de terrasjes in het dorp. Het startpunt is de parkeerplaats aan de Dominee Bolleman van der Veenweg, Earnewâld.

_{Informatiebord bij de parkeerplaats net buiten Earnewâld © Marleen Lekkerkerk}

Ook loopt het streekpad Streekpad Noardlike Fryske Walden (etappe 10) door de Alde Feanen, evenals het Friese wandelknooppuntennetwerk. Alle markeringen zijn gecombineerd op paaltjes aangebracht.

Veel wandelplezier in Fryslân!