Wandelen met Landschap Noord-Holland
In elke provincie van Nederland is een provinciaal 'Landschap' actief in het beheer, bescherming en ontwikkeling van natuur, landschap en erfgoed. In hun natuurgebieden bieden zij niet alleen ruimte aan de natuur, maar ook aan de wandelaar. In 2024 publiceren we elke maand een blog over één van de Landschappen, na een gesprek met een of meer medewerk(st)er(s) van de organisatie. Zo ontdekken we op welke manier de organisaties bijdragen aan de mogelijkheden voor wandelen. Deze maand belichten we Landschap Noord-Holland.
Inge Plaatsman voor de duinen bij Egmond © Landschap Noord-Holland
Campagnetijd
Sinds 1936 beschermt Landschap Noord-Holland de natuur in de provincie en beheert het 4.500 hectare Noord-Hollandse natuur, van de Wadden bij Den Helder tot de vogelrijke weilanden bij Amsterdam. Ik ontmoet Inge Plaatsman, strategisch communicatieadviseur op het kantoor van Landschap Noord-Holland in Heiloo. “Het is campagnetijd, en dan hebben we het extra druk.” Op mijn vraag wat een campagne is, antwoordt Inge: “We hebben een duidelijk beleid om meer terreinen te verwerven. Natuurlijk om de natuur te beschermen, en de focus is dan zeker ook om gebieden aansluitend te krijgen. Vooral voor kleinere gebieden is dat belangrijk. Grotere gebieden zijn weerbaarder voor invloeden van buitenaf en kunnen meer soorten herbergen, ook soorten die een groter leefgebied nodig hebben. We zitten op een ambitie van 70 hectare nieuw te verwerven terreinen per jaar, en dat lukt gelukkig. Daar is natuurlijk veel geld voor nodig; met campagnes werven we die financiën bij onze Beschermers, inwoners en bedrijven; en natuurlijk doet de Provincie ook flink mee. Gelukkig gaat dat goed.”
'Natuurlijke Zaken'
“Naast Landschap Noord-Holland is er een zakelijke dienstverlening ‘Natuurlijke Zaken’ die veel onderzoeks- en adviesopdrachten voor gemeenten, provincie, waterschappen, terreinbeheerders en ook particulieren uitvoert. Soms ook in opdracht van Landschap Noord-Holland. Inkomsten uit deze opdrachten komen ten gunste van de Stichting en uiteindelijk van de eigen natuurgebieden van Landschap Noord-Holland. Zo kunnen we biodiversiteit blijven beschermen in onze natuur.”
Langs het Monnikenpad van Wandelnetwerk Noord-Holland rond Egmond en Heiloo © Ernst Koningsveld
Meer dan 100 terreinen
Inge vertelt dat er meer dan 100 terreinen door de hele provincie verspreid zijn. “Maar ik moet toegeven dat we op Texel maar één terrein hebben, en in Het Gooi hebben we niets. Daar is het Goois Natuur Reservaat actief, waar we overigens wel goed mee samenwerken,” legt ze uit. “Een aantal van onze terreinen, zoals Balgzand bij Den Helder, is in deze tijd van het jaar in trek bij duizenden vogels. Hier komen ze nog even foerageren voordat ze aan hun grote trek beginnen. Helaas kun je het gebied niet in en er dus ook niet wandelen; je kunt wel een excursie boeken en met een gids door het gebied lopen,” voegt Inge daaraan toe. Bij de andere terreinen zijn er echter veel mogelijkheden om te wandelen. “Die variëren van ommetjes, zoals ‘Langs Veenriviertjes en Landje van Geijsel’ (5,5 km), tot driedaagse tochten, zoals in IJmond (77 km). Zelf wandel ik graag in de Noordduinen, waar je kunt kiezen uit schitterende routes van 2 tot ruim 6 km,” vertelt ze. Wandelen wordt ook regelmatig onder de aandacht gebracht in het kwartaalblad. “Voor iedere editie ontwikkelen we een nieuwe wandeling, zoveel mogelijk in de Noord-Hollandse natuur. Dat lukt niet altijd in onze eigen gebieden.”
Buitenplaats Leyduin in Vogelenzang
Als voorbeeld van wat de Stichting in beheer heeft, stelt Inge Buitenplaats Leyduin voor. Het is een gebied met lange geschiedenis. Lang geleden waren er vooral boerenbedrijven en houtkap. Sinds enkele eeuwen is het een buitenplaats voor welgestelden. Hoewel het huis 18e-eeuws lijkt, is het gebouwd in 1921. Elders op de buitenplaats vind je veel historie, zoals oude grenspalen en meerdere monumentale gebouwen, waaronder de Belvedère. Dat is een uitkijktoren op een kunstmatige heuvel. Aan de westkant van het buiten tref je Vinkenduin, waar resten van de ‘vinkenbaan’ te vinden zijn. Daar werden tot begin 20e eeuw kleine vogels voor consumptie gevangen. De buitenplaats bestaat vooral uit bos, maar een groot, min of meer open deel herinnert aan de paardenracebaan die hier was. In 1912 is die door de Gemeente Bloemendaal gesloten omdat er te veel gegokt werd.
Belvedère op Buitenplaats Leyduin © Ernst Koningsveld
Bijzonder is de Kaukasische Vleugelnoot, een enorme, ooit omgevallen boom. Dat maakt het bepalen van de leeftijd moeilijk. Men gaat ervan uit dat hij is aangeplant rond 1750. Vandaag is een ploeg vrijwilligers onder leiding van boswachter Gert-Jan met snoeiwerk bezig; hoe oud en omgevallen de boom ook is, hij blijft groeien en dus moet er gesnoeid worden.
De wandeling 'Buitenplaatsen Zuid-Kennemerland' leidt je langs al dat moois, en met QR-codes kan je van alles wat er is meer informatie vinden.
Boswachter Gert-Jan voor de eeuwenoude Kaukasische Vleugelnoot op Leyduin © Ernst Koningsveld
NB De wandeling en de markeringen zijn recent bijgewerkt; de beschrijving die je kan downloaden, wordt zeer binnenkort geactualiseerd.
De rol van vrijwilligers
Inge vertelt: “Ook Landschap Noord-Holland werkt volop met vrijwilligers. Die zijn actief in landschapsbeheer en in de ‘boerenlandvogelbescherming'. Anderen helpen onze monitoring door nesten te tellen, de vogeltrek vast te leggen, aantallen en soorten insecten, enzovoort. En tenslotte zijn er ook wat vrijwilligers op kantoor actief. Met elkaar vormen zij een stevig fundament voor ons werk."
