_{Andy Liebrand en Evelien Philips in oeroude boom © Lea van Someren}

Ontdek de verhalen van bomen, bos en bosbeheer

Op een van de weinige stralende dagen deze maand ben ik op bezoek bij Staatsbosbeheer in Limburg om Evelien Philips, communicatieadviseur, en Andy Liebrand, boswachter in dit gebied, te interviewen over hun thema ‘Van Boom tot Bos’. Ter gelegenheid van het 125-jarig bestaan van Staatsbosbeheer bedachten Evelien en Andy dit thema. Boswachters in het hele land vertellen over het ontstaan en de bijzonderheden van bomen, bos en bosbeheer ieder in zijn of haar bos. Door het hele land zijn er inmiddels bijna 30 korte wandelingen uitgezet in speciaal geselecteerde gebieden. Gewapend met je telefoon ga je met kinderen, familie of vrienden op pad en volg je de paaltjes. Tijdens de wandeling krijg je uitleg via de QR-codes en maak je kennis met de lokale boswachter en leer je meer over het betreffende gebied. Korte video’s en/of opdrachten vertellen het verhaal. In de duinen zal dat anders zijn dan in de Schadijkse Bossen, waar Andy en Evelien mij mee naartoe hebben genomen.

_{Andy Liebrand en Evelien Philips © Lea van Someren}

Geschiedenis 

In het verder vlakke land van dit deel van Limburg is het gebied van de Schadijkse Bossen bijzonder door zijn duinen van zandverstuivingen. Wanneer we op het hoogste punt van het zandduin staan vertelt Andy dat het uitzicht zo’n 200 jaar geleden er totaal anders uit heeft gezien: “Een uitgestrekte vlakte van heide en zand met hier en daar wat bomen met de Peel aan de horizon. Toen de schapenhouderij niet meer rendabel bleek, werden hier vanaf eind 19^de eeuw bomen geplant om de zandverstuiving tegen te gaan. Die bomen bleken zeer bruikbaar in de toen opkomende mijnbouw. En nu, sinds ongeveer 20 jaar, hebben we midden in het bos de bomen weer gekapt en laten we de heide terugkomen”. Met de komst van de heide krijgen andere vogels en insecten weer een kans en creëren we een grotere biodiversiteit. Zonder deze open delen zouden er geen boomleeuweriken, geen boompiepers en geen nachtzwaluwen zijn. “Wat dit gebied ook zo uniek maakt”, vult Evelien aan, “is dat de horizon hier nergens vervuild is door masten of andere bebouwing”.

"Doen we hier niets, dan is de open vlakte binnen 50 jaar weer een bosgebied", aldus de boswachter. Het betekent ook dat ze aan de gebruikers van hun gebieden goed moeten uitleggen waarom ze soms bomen/bossen kappen om plaats te maken voor bijvoorbeeld gras of heide.

_{Routepaaltje QR-code Van Boom tot Bos © Lea van Someren}

Actief het bos beleven

Tijdens onze wandeling laat Andy mij opdrachten uitvoeren en stelt me vragen zoals hij ze ook zou stellen aan de groepen kinderen die hij rondleidt. Hij leert me bepalen hoe hoog een boom is, laat me ruiken aan een afgeknakte tak. Ik moet mijn ogen sluiten en bepalen waar de wind vandaan komt. Zijn enthousiasme maakt dat ik beter mijn best doe om zijn opdrachten zo goed mogelijk uit te voeren.

Help mee: herstel de eeuwenoude hakhoutwal

Aan het einde van de wandeling, bij de laatste QR-code, wijzen Andy en Evelien me op de laatste ontwikkeling in dit gebied: het terugbrengen van de eeuwenoude hakhoutwal. De oude eiken raken erg in de verdrukking door omstaande bomen, waaronder Amerikaanse vogelkers en berk. Daarnaast staan er, doordat ze al lang niet meer geknot zijn, heel erg dikke stammen op de oude hakhoutstoven. Hierdoor zouden de eiken kunnen scheuren en langzaam afsterven.

Staatsbosbeheer wil de hakhoutwal en de eiken in ere herstellen. Helaas is hier geen budget voor beschikbaar. Staatsbosbeheer wil samen met de gemeente Horst aan de Maas en bezoekers van de Schadijkse Bossen het benodigde bedrag van € 12.500 inzamelen. Wil je bijdragen aan het behoud van deze prachtige natuur? Je donatie maakt het verschil!

Naar de wandelingenNaar de donatie-actie