Staatsbosbeheer: open voor recreatie, dat betekent ook handhaven

Staatsbosbeheer: open voor recreatie, dat betekent ook handhaven

20 februari 2025 - Ernst Koningsveld

In 2025 geven we je maandelijks een kijkje achter de schermen bij Staatsbosbeheer, de grootste grondbezitter van Nederland. Via gesprekken met medewerkers ontdekken we hoe zij wandelmogelijkheden creëren en welke uitdagingen daarbij komen kijken. Deze maand ontmoeten we Floris Hoefakker, boswachter in West-Brabant. We hebben het over recreatief gebruik van de natuur en helaas ook over misbruik ervan.

2025-02-05 Kwetsbaar gebied SBB - 1© Ernst Koningsveld.jpg

Kwetsbaar gebied in het Mastbos © Ernst Koningsveld

Het Mastbos

We treffen elkaar op het kantoor van Staatsbosbeheer aan de zuidrand van Breda. Het ligt naast het Mastbos, dat in beheer is bij Staatsbosbeheer. De aanleg van dit bos is in het jaar 1515 door de familie Nassau gestart. Op de kale zandgronden werden grove dennen geplant, die nuttig hout leverden voor bijvoorbeeld de scheepsbouw; vandaar de naam ‘Mastbos’. In 1621 gaf prins Maurits opdracht tot uitbreiding van het bos; er is toen een plan gemaakt dat bekend staat als 'het vierkant van Maurits'. In de eeuwen die volgden is het bos meer divers geworden.

Vandaag de dag is het een gebied ter grootte van 570 hectare, en een groene long voor stadsdistrict Breda. Onze wandelroute gaat deels door dat vierkant en volgt voor een ander deel juist de begrenzing van dit uitbreidingsplan. Het bos ademt een en al historie. De route is ruim 9 km en gemarkeerd met paarse pictogrammen met de afbeelding van de toren van kasteel Bouvigne, dat naast het kantoor van Staatsbosbeheer staat. Er is ook een NS-wandeling vanaf station Breda door het Mastbos (14,6 km).

2025-02-05 Boswachter Floris Hoefakker © Ernst Koningsveld

Boswachter Floris Hoefakker © Ernst Koningsveld

Boswachter Floris

Onze wandelroute ‘Historisch Mastbos’ is zo’n 10 km lang. Tijd genoeg dus om te horen wat Floris’ rol als boswachter is. Hij kwam hier acht jaar geleden in dienst als ‘broekie’, maar met een goede bosbouwopleiding bij ‘Helicon’ in Velp. De directe aanleiding was een praktijkstage die Floris op Terschelling bij Staatsbosbeheer liep. Die beviel zo goed dat hij uitkeek naar een baan bij deze grote dienst. En dat leidde tot zijn aanstelling hier in Breda. Ook al komt hij oorspronkelijk uit de Betuwe, hij voelt zich hier prima thuis.

Hoe ziet een werkweek er voor jou uit?

“Geen week is hetzelfde. We zijn met een man of vijfentwintig voor heel West-Brabant. Dat gebied omvat 12.000 hectare, deels in grote terreinen, deels versnipperd. Vandaag startte ik om 12.00 uur en werk ik door tot in de avond. We draaien ook nachtdiensten. Natuurlijk zijn er taken die je kan inplannen, zoals het maken van vergunningen voor de jacht. En ook plannen we wie wanneer langs welke terreinen gaat om na te lopen of alles op orde is. Maar we krijgen ook vaak onverwachte zaken, door welke oorzaak dan ook. En incidenten, zoals illegaal dumpen van (drugs-) afval. Dan belanden we in onze rol als ‘handhavers’ en die kan van alles met zich meebrengen.”

Recent was in het nieuws dat ‘groene BOA’s’ (Buitengewoon Opsporings Ambtenaren) meer bevoegdheden moeten krijgen om, waar nodig, bewapend op te treden. We dragen standaard een wapenstok en pepperspray; Staatsbosbeheerders hebben geen vuurwapen. Floris is onlangs bij leden van de Tweede Kamer op bezoek geweest om hen te wijzen op het tekort aan financiering van groene BOA’s. Naast handhaving houdt hij zich bezig met voorlichting. “Ik leid ook regelmatig journalisten rond en organiseer bijvoorbeeld samen met collega’s educatieve dagen voor scholieren.” Alles bijeen heeft hij een zeer veelzijdige baan.

2025-02-05 Floris legt uit waarom het hier een bijna Skandinavisch landschap is © Ernst Koningsveld.

Floris legt uit waarom het hier een bijna Scandinavisch landschap is © Ernst Koningsveld

Handhaving

Tijdens onze wandeling krijgen we twee kleine, gelukkig onschuldige voorbeelden van wat handhaven in de praktijk betekent. Twee vrouwen zien de boswachter en lijnen dan snel hun hond aan, wat hier verplicht is. Floris vraagt vriendelijk of ze dat ook gedaan zouden hebben als ze hem niet hadden gezien. Vervolgens legt hij uit waarom de regel belangrijk is: “Aangelijnde honden blijven op het pad, en dat is beter voor vogels en wild, maar ook voor andere bezoekers.” Verderop verwijst hij een meisje te paard naar het ruiterpad. “Er is niets tegen paarden, maar ze vertrappen de wandelpaden. De mensen van de manege helpen weliswaar mee om dat te herstellen, maar er is hier een speciaal ruiterpad, en dat moeten ze dan wel gebruiken.”

Bebording

Het bijhouden van de borden, vooral bij ingangen van terreinen, is ook een taak die steeds weer aandacht vraagt. Borden worden soms gestolen, vernield of bekrast. Daarnaast zijn er natuurlijk ook wijzigingen die aangepakt moeten worden. In de werkplaats van de locatie toont Floris de voorraad borden. “Natuurlijk lezen niet alle bezoekers alles, maar duidelijkheid is stap één op weg naar een aanvaardbaar gebruik door de mens van natuurterreinen.”

Zo kreeg ik in slechts enkele uren een goed beeld van de veelzijdigheid van het boswachter zijn bij Staatsbosbeheer. Een prachtig beroep!

2025-02-05 Een deel van de voorraad bordjes © Ernst Koningsveld

Een klein deel van de voorraad bordjes © Ernst Koningsveld

Bekijk NS-wandeling MastbosBekijk Wandelroute Historisch Mastbos

Lees meer over

Blijf op de hoogte!

Eens per maand stuurt Wandelnet de nieuwsbrief uit. Daarin vind je leuke wandelroutes, nieuws en actualiteiten over wandelen. Schrijf je in en ontvang de nieuwsbrief maandelijks!

Inschrijven

Help jij mee?

Wandelpaden zijn kwetsbaar. Dat merk je vaak niet als je een mooie wandelroute loopt, maar door spoor, wegen en bebouwing kunnen wandelroutes zomaar verdwijnen of saai en onaantrekkelijk worden. Help je mee om wandelroutes te beschermen en te onderhouden?