Kastelen, buitenplaatsen en landgoederen vertellen onze geschiedenis. Kasteelbewoners vormden bedoeld en onbedoeld het landschap. De oorspronkelijke verdedigingsfunctie veranderde in de loop van de tijd en moestuinen werden weelderige siertuinen. Verspreid door Nederland zijn tal van deze kastelen, buitenplaatsen en landgoederen nog steeds te bewonderen en opgenomen in ons wandelnetwerk. En natuurlijk hoort bij elk kasteel een verhaal maar zeker ook een wandeling. Rond de vijf allermooiste kastelen heeft ANWB speciale wandelingen gemaakt die de bijzondere ligging laten zien. 

1. Kasteel Hoensbroek

_{Foto: Kasteel Hoensbroek in Limburg © Shutterstock}

Het aller-aller-allermooiste kasteel ligt in Hoensbroek. Zes eeuwen lang heersten ridders, baronnen en graven over Kasteel Hoensbroek in Zuid-Limburg. Nooit wist de vijand het kasteel te veroveren. Het geheim? Het moerassige, moeilijk doordringbare dal, waardoor de Geleenbeek en de Caumerbeek zich al kronkelend een weg baanden. Tijdens deze wandeling ontdek je het verhaal achter de waterburcht én de beken, leer je over de problemen die de mijnbouw opleverde en hoe die werden overwonnen. Een wandeling ook vol natuurschoon. Over glooiende hellingen, langs kletterende beekjes en bloemrijke graslanden. Lengte: 6,5 km.

Bekijk wandeling

2. Kasteel Westhove

^{Foto: Kasteel Westhove in Zeeland © Shutterstock}

Lang geleden overnachtten koninklijke gasten als Floris V en Karel V in Kasteel Westhove. Tegenwoordig kun je er zelf onder de lakens kruipen; het kasteel is nu een hostel. Het van oorsprong 13de-eeuwse kasteel werd veelvuldig verbouwd. Van het origineel is daardoor niet veel meer terug te vinden. Maar indrukwekkend is het nog steeds. En de schitterende ligging, op loopafstand van het strand en op de rand van natuurgebied de Manteling, maakt het een perfect startpunt van een wandeling. Over slingerende paadjes loop je door lage eikenbossen naar Domburg, een schattige badplaats én voormalige kunstenaarskolonie. Terug voert de route je over het strand en hoog over de duinen. Lengte: 6 km.

Bekijk wandeling

3. Kasteel de Haar

^{Foto: Kasteel de Haar in Utrecht © Shutterstock}

Hoe je er ook naar kijkt: kasteel de Haar is een echt sprookjeskasteel. Architect Pierre Cuypers ontwierp het slot in neogotische stijl, maar dan met eigentijds comfort zoals verwarming en wc’s. De zomerresidentie voor de familie werd een feestkasteel waar talloze internationale gasten kwamen zoals Marie Callas, Roger Moore en Brigitte Bardot. Tijdens deze wandeling kun je het luisterrijke kasteelcomplex met het slot met torentjes omgeven door grachten, Engelse landschapstuinen, een kerkje, boerderijen en stallen van alle kanten bewonderen. De route voert om het kasteel heen: van het dorpje Haarzuilens, over een slingerend pad langs de slotgracht en ten slotte via meanderende en rechte paden door de (nieuwe) polders. Lengte: 6 km.

Bekijk wandeling

4. Kasteel Doorwerth

_{Foto: Kasteel Doorwerth in Gelderland © Shutterstock}

Net onder aan de Veluwse Stuwwal, aan de rand van de uiterwaarden van de Rijn, ligt Kasteel Doorwerth. Het oudste gedeelte van deze stoere waterburcht stamt nog uit de tijd van Hendric, de zoon van de eerste kasteelheer Berend van Dorenweerd. Een kort klimmetje brengt je op de beboste stuwwal met ijskelder en – voor zover de boombladeren het toestaan – vergezichten. De lommerrijke hellingen herbergden vroeger ongetwijfeld ruim voldoende wild voor een overvloedig feestbanket. Beken en waterpartijen zorgden voor schoon drinkwater. Na het oversteken van de Italiaanseweg voert het bospad nog een klein stukje door het 18e -eeuwse Landgoed Duno, ooit een waar lusthof met een cascadedal, rotspartijen en andere typerende elementen voor een romantische parktuin. Wandelend door de grazige weilanden langs de oever van de rivier is het kasteel nooit ver uit het zicht. Lengte: 5 km.

Bekijk wandeling

5. Kasteel Huis Bergh

^{Foto: Kasteel Huis Bergh in Gelderland © Shutterstock}

Dat Huis Bergh meer in petto heeft dan alleen de burcht, wordt al snel duidelijk als je een rondje rond de ringwal maakt. Een fraai ensemble van bewaard gebleven straatjes en met zorg gerestaureerde monumenten laat je je even in de middeleeuwen wanen. En daar blijft het niet bij. Ook op enige afstand, buiten de bebouwde kom van ’s-Heerenberg, dringt de illusie van het verleden zich aan je op. Een wijnberg, een molen, oude staatnamen en het idyllisch glooiende landschap, alles lijkt samen te spannen om je terug te werpen naar de gloriedagen van de Heren van Bergh. Op de kasteelgronden vormt het parkbos met indrukwekkend hoge naaldbomen een fraaie omlijsting voor de zichtlijn die vanaf het kasteel een vroom doorkijkje gunt op de torenspits van de Sint-Vituskerk te Elten. Lengte: 6 km.

Bekijk wandeling

Tip: Wandel deze route via de gratis ANWB Eropuit app. Zoek de route in de app via de filters. Onderweg zie je op het kaartje waar je bent, zo kun je niet verdwalen.

De allermooiste kastelen van Nederland

In Nederland staan ongeveer 550 kastelen. Voor de verkiezing heeft ANWB in samenwerking met de Nederlandse Kastelenstichting en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed op basis van criteria, zoals autheniciteit en toegankelijkheid, een selectie gemaakt van 50 kastelen waarop mensen konden stemmen. Er zijn meer dan 30.000 stemmen geteld en hieruit is een top 5 gekomen. Deze vijf allermooiste kastelen zijn bezocht door een jury van experts: Jaap Evert Abrahamse (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed), Robert Quarles van Ufford (Nederlandse Kastelenstichting) en Marieke Haafkens (ANWB) en zij zijn unaniem tot de conclusie gekomen dat Kasteel Hoensbroek zich het allermooiste kasteel van Nederland mag noemen. 

Ben je nieuwsgierig naar de verhalen van de andere 45 kastelen? Dan hebben we goed nieuws; alle vijftig kastelen van de longlist zijn opgenomen in een nieuw boek van de ANWB: De allermooiste kastelen van Nederland.