^{Foto: Voetgangers in stad © Ad Snelderwaard}

Zuinig omgaan met ruimte is belangrijk. Leefbare en bereikbare steden of dorpen vereisen doordacht combineren van verstedelijking en mobiliteit. In de eerste plaats: zorg dat dagelijkse voorzieningen, zoals winkels waar je vaak moet zijn, scholen, zorg en parken, zo dichtbij mogelijk zijn. En garandeer dat die plekken lopend of op de fiets bereikbaar zijn. Veilig, comfortabel en snel.

Kwartiertje net leuk

Op die manier ontstond de ’15-minutenstad’. Een kwartiertje lopen of fietsen vinden de meeste mensen een acceptabele bovengrens voor dagelijkse bestemmingen. De Parijse hoogleraar Carlos Moreno bedacht dit concept. Toepassing ervan in zijn eigen stad, onder leiding van burgemeester Anne Hidalgo, gaf het idee vleugels. Steden elders, ook Nederlandse, willen hiermee aan de slag. Maar hoe?

Om beslissers op weg te helpen, zijn Rebel Group, Fietsersbond en Wandelnet gaan samenwerken. Hun whitepaper ‘De 15-minutenstad: hoe doe je dat?’ beschrijft ontwerpprincipes, dilemma`s en twee voorbeeldplannen. Binnen de bebouwde kom is lopen dé manier van verplaatsen tot 500 meter. Faciliteer en stimuleer daarnaast optimaal het lopen tot 2,5 kilometer. Sluit recreatieve netwerken binnen en buiten steden goed op elkaar aan.   

 Hannah Kandel, adviseur mobiliteit bij Rebel:

“Onze uitwerking biedt overheden, ontwikkelaars en andere geïnteresseerden handvatten voor het ontwerpen van een gebied of het toetsen van plannen. We laten zien waar zij vaak tegenaan lopen bij het toepassen van ontwerpprincipes. En hoe zij drempels kunnen wegnemen.”  

Voorbeelden Almere en Zwolle

Pampus, een nieuw stadsdeel voor Almere, met mogelijk ooit tienduizenden woningen en duizenden werkplekken, is het eerste voorbeeld. Op tekeningen ontbreekt een netwerk dat wandelen naar voorzieningen makkelijk maakt. Net als logische aansluitingen met netwerken buiten het stadsdeel. Het andere voorbeeld is de locatie Meeuwenlaan in Zwolle. Hier waren kantoren gevestigd, zoals van Wehkamp. Een stadsbuurt met 700 woningen komt hiervoor in de plaats. De zoektocht is naar logische, comfortabele looproutes naar het centrum en nabije voorzieningen inclusief de hoogwaardige openbaar vervoerhalte. 

Norbert Mulder, projectontwikkelaar bij BPD:

“Het project Meeuwenlaan in Zwolle leent zich voor een aanzienlijke woningdichtheid, onder meer omdat vele voorzieningen en de binnenstad nabij zijn. Wij faciliteren daarom veilig en comfortabel lopen of fietsen inclusief goede fietsenstallingen. Een flinke stap om woningen te realiseren met een fijne woonomgeving zonder dat alles op de auto is ingericht. Ik zie mogelijkheden voor toepassing elders.”

Ook extreme reacties

De aanpak betekent dat auto`s vaak ruimte moeten inleveren en dat roept weerstand op. Reacties op social media maken het concept zwart. In februari sprak in het Britse Lagerhuis een conservatief parlementslid over een “socialistisch concept”. Anderen beweren dat “de overheid mensen in hun buurt wil opsluiten”. Maar volgens recent onderzoek ziet ruim 60 procent van de Britse bevolking de ‘15 minutenbuurt’ wel zitten.

Karin Poel, directeur wereldwijde aanbieder van flexibele kantoorplekken (International Workplace Group, in Nederland ‘Regus’ en ‘Spaces’):

“De 15-minutenstad voldoet het beste aan locatiewensen. Werken met alles binnen handbereik is optimaal uit oogpunt van flexibiliteit, keuzemogelijkheden en faciliteiten bieden.”

Tips en aanbevelingen

Terug naar Nederland. ’De 15-minutenstad: hoe doe je dat’ wil betrokkenen op weg helpen. Betere praktische ideeën? De makers staan volop open voor suggesties.