_{Een losse tegel: een klein risico, grote gevolgen © Shutterstock}

Toename in lopen, maar ook in ongevallen

Cijfers doen er toe. In de wereld van verkeer en vervoer domineert deze wet: zonder kwantitatieve onderbouwing bestaat een probleem niet. Over wandelaars en voetgangers zijn weinig getallen beschikbaar, vergeleken met auto, openbaar vervoer en fiets. Maar daar komt verandering in, zij het in een slakkengang.

We zijn veel meer gaan lopen. Tegelijk groeit het aantal ongevallen buiten. In 2022 bijvoorbeeld in één jaar tijd een derde meer dodelijke slachtoffers. Organisaties die zich inzetten voor lopers, waaronder Wandelnet, trokken aan de bel. “Wij maken ons ernstig zorgen, namens alle voetgangers in Nederland”, zeiden zij tegen de vorige minister en Tweede Kamer. Toen, in 2023, kwam de politiek niet verder dan enkele goede intenties uit te spreken.  

We moeten nu handelen

Najaar 2024 kwam VeiligheidNL met nieuwe cijfers. De organisatie deed gedegen onderzoek in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Zo belanden jaarlijks ruim 20.000 voetgangers op de Spoedeisende Hulp. “Voetgangersveiligheid is een onderbelicht onderwerp,” zeggen deze onderzoekers. En: “Veel ongevallen blijven buiten beeld. Bewustwording en samenwerking zijn sleutels voor oplossingen.” Vooral gemeenten moeten maatregelen treffen maar het Rijk moet daaraan stimulans geven.

Branko Olij, onderzoeker bij VeiligheidNL:“Er komen meer 65-plussers en we worden steeds ouder. Van alle voetgangersongevallen is ruim 85 procent een zogenaamd enkelvoudig geval waarbij niemand anders betrokken is. Denk aan vallen, struikelen of botsen met een obstakel. In 40 procent van deze situaties komt het ongeval vooral door ongelijke stoeptegels, boomwortels of schuine oppervlakken. We moeten nu handelen en voetgangersveiligheid een centrale plek geven in beleid en praktijk. Dat voorkomt verdere toename van ernstig letsel.”

Help gemeenten bij aanpak knelpunten

Deskundige Rob Methorst pleit voor het nog beter toegankelijk maken van relevante cijfers en goede monitoring van ontwikkelingen. Breng locaties van ongevallen in beeld. En wanneer je indringend kijkt naar cijfers krijg je ook zicht op sociale veiligheid, zegt hij. Versterk onder meer bestaande initiatieven zoals ‘Ruimte voor Lopen’.

Rob Methorst, secretaris expertteam Voetgangersdomein van Wandelnet/MENSenSTRAAT: “Heel positief dat dit rapport er is. Cijfers tonen de cruciale rol voor goed beheer en onderhoud. Een belangrijke stap nu moet zijn dat de minister van Infrastructuur en Waterstaat meer ontwikkeling van deskundigheid stimuleert zodat gemeenten makkelijk knelpunten aanpakken. En zorg dat data per gemeente beschikbaar komen.”

Voetgangersveiligheid vraagt inzet van het Rijk

Bijna iedereen loopt en veel mensen willen dit vaker doen. Het Rijk kan hieraan veel bijdragen. Op 11 februari spreekt de vaste Kamercommissie Infrastructuur en Waterstaat over de vraag: hoe zorgen we voor betere voetgangersveiligheid? Voor het eerst sinds jaren staat dit punt helder op de agenda. Hoera! Gun burgers een gezonde en veilige toekomst en maak daar in de politiek zelf ook werk van. De cijfers liggen er.