^{Jaagpad Oude Rijn © Ad Snelderwaard}

Telkens een klein avontuur

Tijdens de coronapandemie ontdekten velen het nut en plezier van ommetjes maken. Daarna bleven veel meer wandelaars actief dan voor de gezondheidscrisis. De fameuze ommetjesapp van Erik Scherder en de Hersenstichting bleef populair. Volgens de Wandelmonitor loopt ruim 80 procent van alle Nederlanders boven de zestien wel zo'n rondje van 20 minuten tot een uur.

Wat zijn ideale ommetjes? Pieter Hoexum heeft het onderzocht. In zijn boek ‘Kleine filosofie van het ommetje’ doet hij boeiend verslag van eigen wandelingen. “Afwisseling is belangrijk. De ene keer loop je langs rijtjeshuizen en galerijflats, de andere keer door een park of langs villa's”, zegt hij: “Een geslaagd ommetje is een klein avontuur: een combinatie van lopen, veel kijken en overdenken.”

Pieter Hoexum, schrijver van ‘Kleine filosofie van het ommetje’: “Gemeenten kunnen veel doen. Zorg voor voorzieningen op loopafstand. Maak werk van een aanlokkelijke, gevarieerde leefomgeving voor voetgangers. Routes moeten altijd goed begaanbaar en openbaar zijn.”

Proberen, plezier krijgen en vaker doen

Anderen verleiden om op pad te gaan is een kunst op zich. Maar het werkt als je het goed doet.

Neem Woerden, waar vier ommetjes van 5 km vanaf het station zijn ontworpen. In 2017 begon één groep met lopen. Deze gemeente telt nu 15 wandelgroepen. ‘Wandelvirus opgelopen? Zet je volgende stap’, zeggen borden langs de weg. In het Beweegteam Woerden werken buurtsportcoaches samen met lokale media, artsen, fysiotherapeuten en welzijnsconsulenten. Zij hebben onder meer een uitgebreide wandelinfrastructuur gerealiseerd. 

Maarten Stiggelbout, buurtsportcoach bij Beweegteam Woerden: “Veel Woerdenaren kunnen binnen 200 meter van huis op een ommetje komen. Wandelaars leren hun buurt en de gemeente kennen. Zij signaleren belemmeringen en geven ze door aan de gemeente. Dat gebeurt via een website en tijdens wijkschouwen. De gemeente haalt dan obstakels ook daadwerkelijk weg.”

Miljoen ommetjes per jaar erbij in één wijk

Alle inwoners zouden de zekerheid moeten hebben dat zij tot in lengte van jaren kunnen wandelen. Waarborg deze basisbehoefte in plannen, zoals de komende Nota Ruimte van het Rijk. Leg deze zekerheid vast als een nationaal, urgent belang. Laten de verschillende overheden, actieve wandelaars en beweegdeskundigen elkaar hierin veel steviger steunen.

Ik zag onlangs een goed voorbeeld. Katwijk wil de wijk Valkenhorst bouwen voor ruim 10.000 mensen. De Raad van State zag te weinig wandelroutes als één van de tekortkomingen in het bestemmingsplan. Jaarlijks kunnen vanuit deze wijk 1,1 miljoen extra ommetjes worden verwacht. De wethouder die hierover gaat, reageerde verrassend. In plaats van somber te doen of te klagen, zegde hij onmiddellijk na de uitspraak toe hieraan snel te gaan werken.